کانون فرهنگی,پایگاه مقاومت,مسجد جامع عتیق

حمد و ثنا مخصوص خداوند متعال و متسجمع جميع صفات كمال و معبود همه خلائق و اشرف كائنات يعني انسان، و درون و سلام او بر ختم رسل و قطب عالم امكان اباقاسم محمد و حجة بن حسن العسكري تعالي في فرجه باد.

سخن از قرآن است از كتابي مقدس كه آئينه تمام نماي حقيقت الهي است. قرآن كتاب خدا و منشور جاويد اسلام است. كتابي كه خود نور است و منبعث از نور. با اتصال به سرچشمه بيكران الهي و هر جرعه آياتش زلال و شفاف است و روحبخش. اكسيري است كه وجود خود را به زيبائي كمال مي آرايد. جان را از شائبه هاي غير، صفا و شفا مي دهد. نورش مزين به هدايت و رحمت است. دست ناحقي را به او راه نيست و از صلابتش كاسته نمي شود و در حيات و استعدادش ضامني چون ذات باري دارد كه باطلي به او نگاه ناروا نمي تواند« انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون».

سده ها از نزول مائده آسماني الهي مي گذرد و همواره اين كتاب آسماني بر فراز قله هاي بلند معرفت پرتوافشاني مي كند. معارف آفتابگون قرآن بيشترين آثار انديشمندان و تلاش متفكران تاريخ بشريت را به خود معطوف داشتند.

قرآن تنها كتابي است كه در طول تاريخ، بيشترين حاميان را گرداگرد خود جمع كرده است. ازنبي اكرم صلوات عليهم گرفته كه مشعل فروزان و قرآن ناطق بر جهانيان بودند و اخلاقشان اخلاقي قرآني بود و پيامشان ترجمان وحي الهي بود. تا فريادهاي تنهائي علي در دوران سكوت و حكومت، در جهت اعتلاي قرآن و پياده شدن احكام نوراني اين والاترين عطيه الهي تا شهادت مظلومانه آن الله براي حفظ قرآن ورنج هاي بي پايان امامان معصوم(عليهم السلام) و جانشينان آنان و عالمان و بيدارگران اقاليم قبله. همه و همه شاهدي روشنگر بر عظمت كتاب الهي است.

آري چه ميدانهاي وسيعي از معرفت را كه قرآن فراگرفته است بر زوايايي تاريك انديشه ها مي درخشد و روشنگر راه آناني است كه در پي صراط مستقيم الهي اند.

قرآن كه وحي نازل الهي است و محبوب دل رسول حق و ميراث گران سنگ اوست. قانون هدايت و شريعت جاويد و معجزه ماندگار آخرين فرستاده خداست در صورتي انسان را از نور مصفايش بهره مند مي سازد كه با جان و دل در زندگي آميخته شود. پس بايد آن را در متن زندگي جاري كرد. و طعم هدايتش را چشيد و آن را از مهجوريت نجات بخشيد كه رسول خدا عنايت خاص به آن داشت و در قيامت از پيروان بي توجه به آن شكوه مي كند.

دغدغه ديرين و هميشگي رسول و امام راحل مهجور ماندن قرآن بود. و بي اعتنايي حاكمان وقت به قرآن و عمل هب آن. امام(ره) حاكيمت انديشه قرآني را مي طلبيد و فريادگر بيدار دل آيات قرآني بودند و سرلوحه حركت خويش را ايمان به قرآن و عمل به آن قرار دادند. حركت تفسير قرآن و الهام گرفته از آن بود. تمامي همت ايشان پياده شدن احكام قرآن و اسلام بود. و تدبر در آيات قرآني را هدايت گر انسان و راه رسيدن به كمالات مي دانستند لذا به فرزندشان مي نويسد:

در قرآن كريم، اين سرچشمه فيض الهي تدبر كن. هر چند صرف خواندن آن كه« نامه محبوب است شنونده محجوب» آثاري دلپذير دارد، لكن تدبر در آن، انسان را به مقامات بالاتر و والاتر هدايت مي كند« افلا يتدبرون القرآن ام علي قلوب اقفالها» و تا اين قفل و پندها باز نگردد و به هم نريزد از تدبر هم آنچه نتيجه است حاصل نگردد. خداوند متعال پس از قسم عظيم مي فرمايد« انه لقرآن كريم في كتاب مكنون لايمسه الا المطهرون» و سرحلقه آنها، آنان هستند، كه آيه تطهير در شأن ايشان نازل گرديد.

تدبر و تامل در قرآن:

قران كتاب وحي و معجزه باقيه خاتم انبياء و آخرين سفير الهي است. حروف، كلمات، جمل و عبارات قرآن به وسيله بشر عادي در كنار هم چيده نشده است اينها چيده شده هاي خداوند تبارك و تعالي مي باشد و چون او حكيم است و هر كاري از وي صادر گردد مطابق حكمت است چيده شدن اين كلمات نيز بي بهره از حكمت خداوندي نمي باشد.

ب اين اساس بر ما لازم است تا در يك يك حروف قرآن تفحص و كنكاش نمائيم و بدون تدبر از كنار آن نگذريم.

خود قرآن بارها خلايق را دعوت به تعقل مي كند.

«افلا يتدبرون القرآن و لو كان من عند غير الله لوجدوا فيه اختلافاً كثيراً» نساء،82.

چرا در باره قرآن نمي انديشند اگر اين قرآن از ناحيه غير خدا بود. اختلافات زيادي در آن مشاهده مي شد.

«كتاب انزلناه اليك مبارك ليتدبروا آياته و ليتذكر اولوالاباب» ص29

و اين كتابي مبارك است كه بر تو نازل نموديم تا در آيات آن تدبر كنند و صاحبان خرد متذكر گردد.

علاوه بر اين، تعقل و تدبر رد قرآن امري است فطري، و قرآن قلوب كساني را كه توان تدبر در آيات را ندارد مهر زده شده مي داند.

« افلا يتدبرون القرآن ام علي قلوب اقفالهم» آيا در قرآن تدبر مي كنند يا بر قلوبشان مهر زده شده و نيز كساني را كه تقليد را بر تعقل تر جيح مي دهند و اصول دين را با تقليد مي پويند مذمت مي فرمايد.

و اذا قيل لهم التبعوا ما انزل الله قالوا بل نتبع ما الفينا عليه آبائنا. اولو كان آبائهم لا يعقلون شيئاً و لا يهتدون

هنگامي كه به آنان گفته مي شود كه از انچه خداوند به آنان فرموده پيروي كنيد مگوئيد ما از راهي كه پدرانمان را يافته ايم پيروي مي كنيم . آيا نه اين است كه پدرانشان چيزي نمي فهميدند و هدايت نشدند.

در ادامه اين بحث به بررسي حديثي از امام سجاد در اين زمينه مي پردازيم.

قل علي بن الحسين:«كتاب الله عزوجل علي اربعه اسماء علي العباده و الاشاره و اللطائف و الحقائق. فالعباره للعوام و الاشراه للخواص و اللطائف الاولياء و الحقائق الانبياء»

كتاب خداي بر چهار اساس است. عبادت، اشاره، للطادف، حقايق

عبارات قرآني كه همان شناخت الفاظ قرآن كريم و معاني لفظي آيات مي باشد براي همه مردم ايت. هر كسي با توحيد ظاهري در قرآن از اين عبارات استفاده مي برد.

خوان و سفره دوم قرآن خوان اشارات قرآن است كه شايد مترادف تفسير ايات و برداشتهايي از قرآن با توجه به آيات ديگر و اخبار و احاديث معصومين مي باشد. از اين سفره همگي نمي توانند بهره برند. بلكه بين سفره مخصوص عده اي است كه ظرف دل خود را با ترويج فكر همراه م ينمايند و وقت بيشتري را اختصاص به فراگيري قرآن مي دهند.

خوان سوم قرآن لطائف قرآن است. اين خوان شايد مترادف تائين و معاني بطني قرآن باشد. بهره گيري از اين سفره بريا هر كسي ميسير نيست. اين سفره خاص اولياء خداست. خاص راسخون در علم است.

خوان آخر قرآن خوان حقايق قرآن است. هر چيز حقيقتي دارد و ظاهري، عبارات و اشارات و لطائف همه از ظواهر قرآن استخراج مي شوند اما حاق و حقيقت قرآن چيز ديگري است. اين خوان بر هر كسي نمي گستراند اين سفره مخصوص كسي است كه صاحب سفره را بشنايد. شناخت حقيقت اين حروف و عبارات كه ما ظاهر آن را مي بينيم، خاص كسي است كه صاحب سخن با همه وجود و در همه اشياء و با همه اشياء و قبل از هر چيز و بعد از هر چيز اندك كند و او جز نبي يا وصي خاص او نيست.

نتيه اي كه از روايت عايد ما مي شود اين است كه قرآن براي همه انسانها در هر حدي كه باشند نافع است و هر انساني به اندازه فهم و معرفت خود از درياي قرآن و اقيانوس معارف آن بهره برد و قدم اول در اين راه بستگي تام به تدبر در معاني و مفاهيم آن دارد.

در پايان بحث ذكر اين مساله لازم است كه هر چيز قرائت قرآن في حد نفسه ثواب دارد. اما اصل تدبر در قرآن است و بعيد نيست ثوابهاي بسياري كه در روايات براي قرائت سوره هاي قرآن بيان فرموده اند. نظر به تدبر در آيات و دقت آنها داشته باشد.

توجه به الفاظ قرآن بدون تامل و تدبر نه تنها مي تواند در قلب انسان رسوخ كند بلكه به عكس حجاب و مانعي مي شود تا انسان حق را نبيند و حقايق را نشناسد. چنين حالتي هم انسان را مملو از منيتها و خودپسنديها مي كند و هم آثار زيان بار آن در جامعه آشكار مي شود. وقايع تلخي كه از تاريخ از داستان خوارج نهروان و سپاه عمر سعد كه بغضاً از حفاظ قران بوده اند. ثبت نموده است گوياي همين مطلب است

منبع:http://jorehnor.blogfa.com